Budynek dawnego Domu Wdów w Oleśnicy


Budynek dawnego Domu Wdów w Oleśnicy to zabytkowa konstrukcja, która powstała w 1683 roku. Inicjatorem tego projektu był książę Sylwiusz Fryderyk Wirtemberski. Celem budowy było stworzenie przytulnego miejsca dla wdów po urzędnikach księstwa oleśnickiego.

W latach 30. XX wieku budynek prawdopodobnie utracił swoje pierwotne przeznaczenie, co wpłynęło na jego dalszą historię. Niestety, w wyniku działań wojennych w 1945 roku, budynek został zniszczony. Prace odbudowujące miały miejsce w latach 60. XX wieku, co pozwoliło przywrócić mu dawną świetność.

Od 14 września 1965 roku, na podstawie Zarządzenia Nr 110 Ministra Kultury i Sztuki, budynek ten stał się siedzibą Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. F. Chopina, co sprawia, że historia tego miejsca łączy się z edukacją muzyczną w regionie.

Historia

Panujący w księstwie oleśnickim w latach 1668–1697 książę Sylwiusz Fryderyk był znaczącą postacią, która wnosiła wiele do rozwoju kultury i nauki. Wzrost liczby wdów po nauczycielach i kaznodziejach, którzy otrzymywali wynagrodzenie z księgi skarbca, stworzył potrzebę stworzenia instytucji opiekuńczej. W odpowiedzi na ten problem, w 1668 roku, zainicjowano budowę domu dla wdów.

Nowo powstały obiekt był jednopiętrowym budynkiem z podwójnym dachem, znajdującym miejsce dla ośmiu wdów, które mogły tam zamieszkać oraz otrzymywały opał.

W 1730 roku nastąpił tragiczny wypadek – budynek spłonął, prawdopodobnie z uwagi na oryginalną szachulcową konstrukcję. Choć data odbudowy nie jest znana, wiadomo, że budowla została przedstawiona na rycinie z 1750 roku. Inicjatorem nowej budowy w stylu barokowym, z mansardowym dachem, był następny książe, Karol Fryderyk.

Od 1825 roku finansowaniem działalności Domu Wdów zajęło się miasto oraz datki kościelne, co stanowiło zmianę w dotychczasowej praktyce. W 1899 roku przed budynkiem postawiono pomnik Ottona von Bismarcka. W kolejnych latach, w 1910 roku, dom wciąż służył wdowom po oleśnickich pastorach. W 1916 roku, na piętrze, urządzono dodatkowe mieszkanie, tzw. mansardę.

W latach 20. XX wieku administrację nad domem przejęła parafia ewangelicka, a w dekadzie następnej budynek stał się własnością miasta, co skutkowało zaprzestaniem pełnienia jego pierwotnej funkcji. Nie udało się ustalić, co działo się z budowlą w tym czasie. Podczas walk o Oleśnicę, w styczniu 1945 roku, obiekt został zniszczony przez ogień.

W latach 1960–1962 lub 1960–1965 Polskie Pracownie Konserwacji Zabytków przystąpiły do jego odbudowy, kierując się projektem autorstwa J. Dąbrowskiego, W. Mrożka i R. Stachury. Podczas renowacji zniszczono mury mansardy oraz ponownie odwzorowano portal wejściowy i obramowania okien. W środku wybudowano wszystko od nowa, co pozwoliło na nadanie budynku nowego życia.

W 1962 roku rozpoczęła swoją działalność Państwowe Ognisko Muzyczne, a nadano mu status siedziby Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. F. Chopina na mocy Zarządzenia Nr 110 Ministra Kultury i Sztuki z dnia 14 września 1965 r.

W 2019 roku budynek przeszedł gruntowny remont, co zaowocowało nowym wyglądem elewacji, a jego historia kontynuuje się dalej.

Przypisy

  1. a b c d e f MarekM. Nienałtowski MarekM., Dom Wdów [online], Urząd Miasta Oleśnicy [dostęp 22.08.2024 r.]
  2. a b c d e MarekM. Nienałtowski MarekM., Dom Wdów [online], 19.09.2021 r. [dostęp 22.08.2024 r.]
  3. Tak prezentuje się elewacja dawnego Domu Wdów, a dziś szkoły muzycznej [online], olesnica.info, 22.06.2019 r. [dostęp 23.08.2024 r.]
  4. Podstawowe informacj [online], Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. F. Chopina w Oleśnicy [dostęp 23.08.2024 r.]
  5. Uchwała rady miasta Oleśnicy z dnia 30.10.2007 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego”, 30.10.2007 r. [dostęp 21.08.2024 r.]
  6. Adamska 1999 r.
  7. a b Gaworski 2023, s. 50.

Oceń: Budynek dawnego Domu Wdów w Oleśnicy

Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:14